Gewone leven als metafoor voor het bedrijfsleven
Corporate story gebaseerd op de lessen van de Dalai Lama
“Het ontwikkelen van mededogen en begrip voor anderen, brengt wat we allemaal zoeken: rust en geluk.” Deze woorden staan centraal in de lezing van de Dalai Lama die ik vanochtend met mijn zoon heb mogen bijwonen in Ahoy Rotterdam. In het programmaboekje staat dat de gedachte achter deze woorden is dat iemands onderliggende visie en motivatie van grote invloed zijn op hoe hij of zij reageert op tegenslagen en gevaren in het leven. Napratend met mijn zoon tijdens de lunch gaan we van deze woorden in de lezing naar het dagelijks leven waarin je dit tegenkomt. Over jezelf zijn, of meelopen met anderen om erbij te horen. Over hoe je omgaat met mensen in je leven en hoe je daarin je eigen positie bepaalt. Super lastig voor een jong van 15. Kun je dat uit je eigen puberteit nog herinneren?
Metafoor
Het gesprek is een mooie metafoor voor iets dat ik regelmatig tegenkom in mijn werk; identiteit en de uiting daarvan in de corporate story. Een organisatie is in mijn optiek een persoonlijkheid, een identiteit, een zelf. Bij organisaties zie je ook ontwikkelingsfasen. Van jonge start-up baby die helemaal op zichzelf gefocust is, lekker speelt en gevoed wordt aan moeders borst tot bejaarde corporatie die stram is en uiteindelijk dood zal gaan. Voor veel bedrijven is het in elke fase de kunst om te bepalen hoe ze met de omgeving omgaan en hoe ze daarin hun eigen positie bepalen. Net als in je eigen levensfasen. Het begint met de struggle om geboren te worden, daarna ontdekken en spelen. Het lichaam gaat veranderen en de relatie met de omgeving wordt anders. Bij het groter en meer volwassen worden, worden de verantwoordelijkheden en zorgen groter. Het bepalen van de eigen persoonlijkheid wordt lastiger in een complexer wordende omgeving. Wat je in het gewone leven ook ziet, is dat er mensen zijn die (onbewust) leven bij de dag met alle ups en downs die daarbij passen. En er zijn mensen die heel bewust op zoek gaan naar zichzelf om vanuit kracht in het leven te kunnen staan (met alle ups en downs die daarbij passen).
Een mooie visie en missie formuleren is eigenlijk niet voldoende om uiting te geven aan wie je als organisatie bent. Het leven van de visie en de intentie van waaruit je handelt is waar het om gaat. Zeven van de tien visie & missies zijn van die prachtig, ambitieuze, maar inhoudsloze teksten die iedereen roept, dus algemeen geaccepteerd lijken te zijn. Net als de Stone Island trui en Nike schoenen de schijn wekken dat je er niet buiten valt.
Cultuur
Maar wordt de missie en visie daadwerkelijk geleefd in iedere laag van de organisatie? En tot wat voor volwassene groeit het bedrijf uit? De cultuur van een organisatie bindt alle medewerkers en laat de identiteit van de ‘persoon’ zien die de visie en missie leeft. De persoonlijkheid uit zich in het handelen van de organisatie. En komt dat handelen overeen met de het beeld dat geschetst wordt in de visie en missie? Vaak zie ik daar een discrepantie bij bedrijven. Op hoger niveau in de organisatie wordt een prachtige visie geformuleerd die lekker bekt en die iedereen rept, dus we kunnen niet achterblijven. Nu zijn dat vooral in woorden als transformatie, ontzorgen, duurzaamheid, maatschappelijke impact, transparantie, verbinding, integer, toekomstgericht, innovatief etcetera. In mijn optiek net zo inhoudsloos als merkkleding van Louis Vuitton, Gucci, Dsquared, en noem nog zo’n veel te duur merk. Het is een soort botox dat zelfvertrouwen geeft en die de werkelijke schoonheid, of lelijkheid van een bedrijf maskeert.
Zelfbehoud
En is daar iets mis mee? Nee, helemaal niets. Niemand is gevrijwaard van enige onzekerheid en past zich graag aan. Toch is het de kunst om bij jezelf te blijven en je hart te volgen en niet als een kameleon te verkleuren om maar te overleven. Overleven maakt je namelijk kleurloos en dan kan de omgeving juist meedogenloos zijn. Je wordt inwisselbaar. Prooi voor pesterij. Als organisatie verlies je marktaandeel en wordt door de aandeelhouders genadeloos gestraft. Dit roept angst en stress op en daarom kies je voor zelfbehoud.
In kramp worden experts als ik naar binnengehaald om het juiste verhaal te verzinnen voor de organisatie, zodat het bedrijf weer gezien kan worden. De missie en visie worden weer opgepoetst. En wederom kun je jezelf als bedrijf de vraag stellen of je dan werkelijk leeft hoe je bent? In volledige compassie met jezelf? Want de angst voor verlies van marktaandeel is zo hardnekkig dat de targets ieder jaar opgeschroefd worden. De cultuur eist een hoop van de medewerkers onder het mom dat je het beste willen voor de klant of de maatschappij. Ondertussen rent iedereen zich kapot om KPI’s en targets te behalen, want de individuele medewerker wil ook niet buiten de groep vallen. En dan blijkt het ineens een stuk lastiger te zijn om die mooie woorden van de visie en missie waar te maken, omdat conformeren makkelijker is.
Compassie
Ik heb mijn kind meegenomen naar deze lezing van de Dalai Lama, omdat ik zijn waardevolle en eenvoudige lessen met hem wilde delen. Hem uit zijn omgeving te trekken en in andere context te luisteren naar een eenvoudige boodschap van liefde en compassie met jezelf en anderen. Met dit blogje wil ik het hoger echelon van een bedrijf laten zien dat liefde en compassie wellicht heel zweverig klinkt, maar dat dit een parallel heeft met het gewone leven. In mijn optiek komt het allemaal neer op weten wie je bent, trouw blijven aan jezelf, de juiste keuzes maken en van daaruit mededogen en begrip voor anderen laten zien. Dat brengt rust en geluk. Ook in het zaken doen.
